miércoles, 29 de mayo de 2013

Lo que cuestan los que contralan el gasto - Isidoro Gracia

Isidoro Gracia
Otra vez me llega un mail que propone ahorrar 3.500 millones de € suprimiendo el Senado. Durante buena parte de los últimos meses se repitió, hasta la saciedad, en medios de cuyos nombres no quiero acordarme pero que incluye prensa que pasa por seria, respecto a los Parlamentos autónomos que: “Los sueldos de los 1.218 diputados asciende a 383,8 millones de euros, casi el triple del presupuesto destinado al Congreso y al Senado”. La campaña contra el coste, excesivo según algunos, de las distintas cámaras parlamentarias ha continuado y ha conseguido, con algún aplauso público, que prosperen iniciativas para reducir el número de diputados, eliminar defensores del pueblo y reducir presupuestos en Consejos de Cuentas, con el argumento de la necesidad de ahorro público.

En Democracia el reparto de los roles de los poderes es claro: el Ejecutivo gobierna y en consecuencia gasta, el Parlamento legisla y controla el gasto y el Judicial interviene si ese el gasto se produce en contra o al margen de lo legislado. Parece que hay quien quiere cambiar las reglas básicas, lo hace sobre datos, como mínimo erróneos, y hay dirigentes políticos que le siguen el juego.


En cifras redondas: El presupuesto del Congreso no llega a los 80 millones de €, el del Senado a los 50 (por mucho que esfuerzo la imaginación no sé de donde salen los 3.500) y la suma de los presupuestos de los parlamentos autonómicos, que incluyen defensores del Pueblo, Consejos de Cuentas y resto de organismos que de ellos dependen, es en el presente año de menos de 350 millones de €, de los cuales solo una tercera parte son salarios de los parlamentarios. Las cifras son públicas y fácilmente accesibles.


Veamos, el gasto que hay que controlar suma más de 400.000 millones de € anuales, la suma de los presupuestos autonómicos más de 125.000. Por poner ejemplos de alguno de los lugares donde ya existen iniciativas de recortes, la Xunta de Galicia gasta al año 9.500 y la Junta de Castilla la Mancha algo menos de 7.000 millones de €. Los que deben controlar que esos gastos de 16.500 millones se hacen de acuerdo con los intereses de los ciudadanos, cuestan menos de 30, es decir menos de 0,20 %. Si el referente para el ahorro son la Cortes Generales el resultado es aún más espectacular 0,032 %.


Con los tiempos que corren, ¿Quien de entre los partidarios del buen funcionamiento del sistema democrático puede estar a favor de ahorrar precisamente en los organismos que tienen que ejercer el control de cualquier gasto? En especial si las cifras demuestran que España es de las democracias que menos gastan en sus Parlamentos, en todos sus Parlamentos, incluidos los autonómicos.

Lectura de prensa - José María Barja Pérez

José María Barja
La prensa dominical, suplementos incluidos, aunque requiere su tiempo proporciona sorpresas al atento lector. Estas pueden ser el anuncio de una petrolera que esboza un magnífico lema de campaña política; o una infografía sobre refugios fiscales, que es un magnífico recurso didáctico para enseñar geografía. Contra lo que pudiese pensar, hay fotos de un aula de una Facultad de Geografía e Historia  mostrando que también en ese campo se usan las nuevas tecnologías.

Aunque es claro que las generaciones actuales leen muy poco la prensa impresa, tiene acceso a mucha más información que en cualquier tiempo pasado. Pero precisarán cada vez más de conocimientos y capacidades de raciocinio y jerarquización para separar y extraer la valiosa. Y la educación no está para “fomentar la competitividad” sino para lograr ciudadanos justos y responsables.

Datos:

•    Domingo procede de dies dominica, día del Señor, la traducción de kyriaké en el Apocalipsis (1.10: "Caí en éxtasis el día del Señor…"). El adjetivo dominical se refiere al domingo, pero también al “al derecho de dominio sobre las cosas”, acepción que debe aplicarse en el caso de los consejeros dominicales en un Consejo de Administración. Cristóbal Colón llamó Dominica a la primera isla descubierta en su segundo viaje a América pues arribó allí el domingo 3/ noviembre/1493. Una etimología apócrifa atribuye el nombre «dominicanos» a Dómini canis (en latín ‘perros del Señor’, usado tanto como afrenta o como motivo de orgullo), pero en realidad se derivan del nombre del fundador de su orden religiosa: Domingo (Dominicus, en latín). Y Santo Domingo, el nombre que en 1495 se asignó a La Nueva Isabela, dará nombre al país del que es capital, República Dominicana.

•    Nuestra geografía debe ser ampliada, como resalta la infografía sobre “paraísos fiscales” (http://elpais.com/elpais/2013/05/17/media/1368809976_620411.html), con países y territorios que no son los habitualmente estudiados. En particular, el despliegue de nombres de islas del Caribe (Caimán, Anguila, Turcas y Caicos [por los cactus Melocactus communis llamados "gorro turco" y el término antillano, caya hico, para cadena de islas],…) y de Oceanía (Nauru, Tuvalu, Marshall, …), amen de las islas del Canal (Jersey, Guernsey e isla de Man) es un capítulo no incluido usualmente en el temario.

•    El anuncio de Repsol sobre su escuela de mecánicos de competición usa el lema “Inventemos el futuro”, dejando para los más ingeniosos el completarla: “El presente es malo, el pasado falso, ¡inventemos el futuro!”. Por cierto, apenas recordamos el significado del acrónimo de esa compañía (Refinería Española de Petróleo Sociedad Limitada, derivado del de la empresa fundadora REPESA, Refinería de Petróleos de Escombreras), ni el de otras, como CAMPSA (Compañía Arrendataria del Monopolio de Petróleos S.A), YPF (Yacimientos Petrolíferos Fiscales) o Lukoil (Langepas, Uray y Kogalym Oil, por las tres ciudades productoras cuyas compañías que se unieron en 1991), la cual intentó en 2008 entrar en el accionariado de Repsol mediante la compra de un 20% de sus acciones  que eran propiedad de SACYR (Sociedad Anónima Caminos y Regadíos).

•    Desde 1991, el 28/mayo en Etiopía celebran su Día Nacional (por el derrocamiento del régimen comunista de Mengistu, quien asumiera el poder derrocando en 1974 a Haile Selassie, el anteriormente llamado Ras Tafari y el Negus). A su vez es festivo en Azerbaiyán por la Fundación de la República Democrática (en 1918; en 1920 fue incorporada a la Unión Soviética y alcanzó su independencia en 1991). El 29/mayo es siempre, al estar coordinado el calendario bahaí con el gregoriano, el festivo Ascensión de Baha'u'llah (el fallecimiento en 1892 del fundador de esa creencia, Mírzá Ḥusayn-`Alí Núrí conocido en árabe como “Gloria de Alá”); desde 2003 es el Día Internacional del Personal de Paz de la ONU. El 30/mayo (fiesta local en Sevilla, San Fernando, desde 1967 Angilla Day en ese territorio de ultramar de Reino Unido, y desde 1984, Día de Canarias) corresponde este año a los 60 días después de Pascua. Por ello se celebra Corpus Christi en Brasil y Colombia, Fronleichnam (en los estados católicos de Alemania [Baden-Wuerttemberg, Bavaria, Hesse, North Rhine-Westphalia, Rhineland-Palatinate y Saarland], Austria y Suiza). Pero, desde este mismo año, en Portugal este festivo Corpo de Deus se ha trasladado al domingo (2/junio en 2013, que a su vez es la Fiesta Nacional de Italia, la proclamación de la República en 1946). Este festivo autonómico de Castilla-La Mancha propicia este año un magnífico puente pues, desde 1983, el Día de esa autonomía está establecido en el 31/mayo, coincidiendo además desde 1987 con el Día Mundial Sin Tabaco proclamado por la OMS. El 1/junio en Samoa conmemoran el que en 1962 se independizaron de Nueva Zelanda, en donde celebran Queen's Birthday el lunes 3/junio, que a su vez es uno de los Bank Holiday de Irlanda (los festivos primeros lunes de mayo, junio, agosto y octubre).

domingo, 26 de mayo de 2013

Aeroportos e localismos - Xoán Antón Pérez-Lema L.

Cadernos da viaxe.
O balbordo continuo dos tres localismos, agravado polas opinións parciais dos Clubes Financeiros de Compostela e Vigo e pola desputa interna no PP santiagués sobre a paternidade do novo vóo a Estambul de Turkish Airlines (un vóo que habería atribuir moito máis á potencialidade de Inditex ca a política turística das nosas Institucións), xustifica insistirmos, outravolta, nalgunhas realidades sobre o País que temos e sobre que servizo aéreo precisamos.


Galicia ha integrar as súas infraestruturas nun único sistema aeroportuario. Mais esta integración require dunha política común de especializacións, complementariedades e, xa que logo, atracción de compañías, mesmo a medio de subvencións que haberían ser xestionadas conxuntamente. Pola contra, os tres aeroportos precisan de autonomía na xestión dos seus propios servizos, porque a centralización de AENA é ineficiente e prexudicial para as oportunidades da empresa galega. Xa que logo, o modelo futuro require dunha concepción local  autónoma que lle encomende o día a día dos aeroportos aos concellos e sociedade civil da área de cadanseu aeroporto, nun esquema participativo de colaboración público-privada.


E logo está a especialización. Se decidimos que Vigo é o aeroporto cara París, A Coruña cara London-Heathrow ou Compostela para o “hub” británico de Stansted (que garante, dende a flexibilidade e comodidade dun pequeno aeroporto a interconectividade galega con ducias de cidades europeas), temos de prover unha conectividade total do País co avión de que se trate. E para isto compre garantir unha comunicación frecuente por bus coas outras cidades. Nun prazo indefinido, haberemos definir que remuda aeroportuaria implicará un novo mapa ferroviario que, polo de agora, nin está nin se agarda por él.
Hai quen defende pechar Alvedro e Peinador. E, outros, Labacolla. Mais, ao día seguinte de pechar esa/s infraestrutura/s, van chegar mellor turistas e viaxeiros galegos a cadanseu destino? Alguén está a pensar na importancia da carga e da súa conexión cos nosos portos?


Para falarmos de aeroportos compre arrumbar os localismos. Mais, para lle garantir a todos que non han sofrir prexuizos, compre que a Xunta asuma xa as competencias da xestión aeroportuaria e defina, dende unha ampla participación cidadá, territorial e do coñecemento de expertos, o terreo de xogo.
  

sábado, 25 de mayo de 2013

O retorno de Aznar - Xesús Veiga

A Mariano Rajoy só lle faltaba a moción de censura televisiva de Aznar para completar o seu illamento político e social.Regresou o ex -presidente coa súa habitual exhibición de caudillismo sen complexos.En realidade, Aznar nunca abandonou as tribunas mediáticas para impartir doutrina –previo pago de abondosas compensacións monetarias- aos seus discípulos.

A mellor defensa é un bo ataque.Cando se acumulan as evidencias de que, durante moitos anos, os dirixentes do PP recibiron soldos específicos –a maiores dos que percibían na súa condición de deputados ou representantes institucionais- polas súas actividades orgánicas, o máximo responsábel do aparato do partido comparece para criticar duramente a liña que está a seguir o actual inquilino da Moncloa.Aznar sabe que non é inocente.O medre da burbulla inmobiliaria, a corrupción que percorre todo o sumario do caso Gürtel e a total carencia de exemplaridade ética nas prácticas de retribucións adicionais repartidas entre o cumio dirixente da rúa Génova figuran no seu debe como persoeiro político.Calquera das prédicas que realice na actual conxuntura fican hipotecadas por semellante traxectoria.

Estamos asistindo ao nacemento dunha versión española de Berlusconi?O contido da entrevista en Antena 3 permite pensar nesa hipótese:utilización de recursos argumentais populistas (baixada de impostos ás clases medias), reivindicación das posturas simplistas e duras fronte á presunta “resignación” de Rajoy e idealización do seu pasado presidencial.O eventual retorno de Aznar á primeira liña abriría unha fenda grave na aparente unidade que se contempla no PP e podería favorecer indirectamente a mobilización do voto abstencionista que habita no universo da esquerda.

Ten o ex –presidente a credibilidade requirida para seguir conservando o apoio electoral acadado polo PP o 20 de Novembro de 2011?Que ten “hooligans” mediáticos poderosos non é discutíbel.Que posúe un atractivo notábel para quen reclama un salvador autoritario para saír da crise tamén forma parte do evidente.Pero está por ver se todo iso será suficiente para contrarrestar os efectos derivados dos casos de corrupción que están sendo tramitados no ámbito xudicial.

Coas obrigadas fórmulas eufemísticas, Aznar fixo un retrato demoledor de Rajoy.Seguro que unha boa parte dos fans de Jose Mari  desexaban que o seu líder establecese unha relación causal entre a orixe galega do actual presidente do PP e a “lánguida resignación permanente” que lle atribuíu expresamente.Sería un epilogo verbal excitante para os que suspiran polo retorno do Xefe.

jueves, 23 de mayo de 2013

A crise e os seus efectos colaterais - Antonio Campos Romay

A estas alturas descubrir que a crise na que estamos mergullados ten unha globalidade que supera as nosas fronteiras ou as continentais é unha obviedade. Do mesmo tenor que no caso español, afrontamos unha severa crise política e social máis aló da catastrófica situación do desemprego enseñoreándose dun 27% da poboación laboral, o que requirirá chegar a 2018 ó 2020 para reducilo polo menos en cinco ou seis puntos.

A pregunta dramática que cabria facerse é si no deseño de saída da crise acéptase por quen a xestiona, que unha franxa moi ampla da poboación dese por amortizada, abandonándoa á súa sorte ou condenándoa á marxinalidade permanente. Ou si a erosión da solidariedade que se fomenta sibilinamente desde o poder actual permitirá tal aberración.

A orixe das actitudes ante a crise quizais atope resposta na fractura da alianza das correntes socialcristiáns e socialdemócratas que foron a xénese da Unión Europa post bélica. Unha unión centrada en orixe no Estado de Benestar. Un modelo característico do espazo europeo, xurdido cunha perspectiva de economía social de mercado. A metamorfose sobrevenida no interese dos sectores conservadores por manter os dereitos políticos, sociais e civís logrados, asoma ao mostrarse esta opción política permeable á involución ideolóxica de novo cuño, en grande medida de orixe transatlántico. Propícianse doutrinas desreguladoras, a precarización do estado e en definitiva rómpense as regras de xogo previas. O que devén no retroceso de dereitos e na ampliación espectacular da brecha social. De xeito secundario, pero non menos preocupante, crece o cuestionamento da razón europeísta.
 
O froito máis envelenado da crise é a deslexitimación profunda da política. E a crecente aparición dunha tendencia (eficazmente orquestrada) cara a un apoliticismo perigosamente próximo ao que imperaba entre os bempensantes do franquismo, obedientes a consigna do "caudillo" que encomendaba ter a gala non meterse en política. Os apóstolos disto, son os tecnócratas devotos. Tecnócratas que no seu día, foron os nenos consentidos  dos réximes totalitarios. Para tales apóstolos é pernicioso e xa que logo obxecto da súa cólera, calquera contrapeso, cortapisa ou proceso transaccional que impoña unha democracia de razoable calidade como freo a súa avidez.

A deslexitimación da política para ser efectiva, necesita dunha crítica corrosiva dos seus actores. A clase política. "A casta", segundo sinónimo moi utilizado entre os sectores mais reaccionarios. Os mesmos que aos catro ventos proclaman que a política "é o apousento dos mediocres", "que todos son iguais", e "que só se vai a ela para medrar". Conceptos cos que se sentía moi cómodo o fascismo, que consideraba perniciosos aos políticos, deixando o mester da cousa pública en mans de técnicos, como protestatarios únicos da probidade. Esquecían citar, que utilizaban a súa posición e dependencia, coma material fráxil e maleable nas mans do poder totalitario.

A invasora involución ideolóxica que padecemos non é improvisada. Leva larvándose décadas, planificada con esmero nos espazos do neoliberalismo máis agresivo. De aí xorde con poderosos padriños e potentes altofalantes. E con poderío suficiente para poñer en xaque o modelo de sociedade existente. A súa mellor arma é a transmisión de medo e inseguridade de xeito sistemático. Os seus efectos, a demolición metódica dun modelo baseado na confianza e certeza de valores que  dábanse como afianzados. A educación, a sanidade, o sistema de pensións, a estabilidade no traballo, a igualdade de oportunidades, os dereitos da muller, a remuneración apropiada…Un a un son dinamitados deliberadamente para deixar á poboación vulnerable en mans dos poderes económicos transnacionais e locais.

Fronte a iso a esquerda convencional perdeu as súas enerxías en acomodos institucionais de curto percorrido. De costas á cidadanía enfrascouse en xestionar, suavizándoos levemente, os intereses do capital e con iso distanciouse do interese do común. Postura temeraria que ignora que o cidadán necesita saber que é protagonista da súa propia historia e anda farto de interlocutores revestidos de falsos roupaxes democráticos.  No seu autismo foi incapaz de prever a dimensión do tsunami reaccionario que invadía a sociedade coa coartada dunha crise que tampouco interpretou. Non percibiu a súa natureza e menos o seu alcance. Un estrepitoso fallo político que puxo en evidencia a súa extenuación ideolóxica e a súa pobreza estratéxica. Cunha miopía alarmante non allea de nostalxia aférrase a respostas e modelos de acción política propia de décadas anteriores cando os seus servizos aínda eran necesarios. Incluída na crise do sistema de partidos, o seu liderado  derrubase cando seria máis urxente. No seu debe compre imputar a desmobilización da cidadanía, -domesticada desde a propia esquerda institucional-, e con iso desposuída da súa capacidade de presión. Tal comportamento alfombrou o camiño cara á hexemonía sen trabas do capitalismo, tanto na súa faciana industrial como  financeira. O triunfo é de tal calibre, que os interesados xa non se molestan en disfrazar o seu asañamento. Por vía de exemplo a impune laminación de dereitos sociais históricos tan penosamente conquistados.

Como remate, non parece ocioso albiscar, non soamente unha agresión frontal ao estado de benestar ou á calidade de vida coñecida ata a data, senón tamén un grave risco para  unha democracia cunha saúde moi deteriorada.

La entrevista a Aznar y enseñanzas de Maquiavelo - Isidoro Gracia

Aprovechaba en el jardín el sol de una tarde de mayo, hojeaba casi al azar algunos libros, de los que sirven para entender los procesos a los que nos está empujando, de manera inmisericorde, la actual crisis, y en el capítulo IX del Príncipe de Maquiavelo encontré algo de sabiduría, de la contrastada por la historia.

“El que consigue la soberanía con auxilios de los grandes se mantiene con más dificultad que el que la consigue con el del pueblo, porque se halla cercado de muchas gentes que se tienen por iguales con él”. Ganar elecciones gracias a la ventaja de aportaciones anónimas, permite a los donantes, normalmente gentes poderosas, no ser mandadas ni manejadas a discreción del gobernante.


En el capítulo XIX la recomendación es: El Príncipe debe evitar ser despreciado y aborrecido, y “Siempre que no se quitan a la generalidad de los hombres su propiedad  ni honor viven ellos como si estuvieran contentos”. El paralelismo de lo antes expresado con los desahucios, las participaciones preferentes y la pérdida de la dignidad, derivada de la exclusión del trabajo que dignifica, salta a la vista sin necesidad alguna de formación política profunda.


En otras obras, el mismo autor indica a donde llevan algunas de las situaciones que hoy tienen paralelismo: “Cuando la masa es corrompida en un Estado, las buenas leyes no sirven ya de nada, a no ser que se confíe su ejecución a un hombre que pueda tener suficiente fuerza para hacerlas observar”.
Esa misma tarde noche se entrevistó a Aznar, un personaje narcisista clínico en palabras que escuché en una emisora a un ilustre psicólogo.


¿Y si algunos de los que detentan el poder también leen a los clásicos?

martes, 21 de mayo de 2013

España: Desconcertante país cun presidente desconcertante - Antonio Campos Romay

Antonio Campos Romay
É desconcertante observar como o Ministerio Público esfórzase en acudir en defensa de imputados para eludilos de tan incomoda posición, a condición claro de que  polas súas venas circule sangue distinto ao común dos mortais, ou as tropelías realizadas achéguense a un buraco na economía nacional de mais menos 40.000.000 de euros.

A “dozura” da fiscalía, acudindo en socorro dos poderosos contrasta ca súa severidade fronte a indignados, desafiuzados, e demais ralea de marxinados pola depreciación desproporcionada do país. Recortados que manifestan o seu desazón  na vía pública (na que cada vez  faise máis presente o exabrupto do Sr. Fraga, “a rúa é miña”).

É desconcertante ver entrar por unha porta de Soto del Real e saír por outra dous millóns e medio de euros mais tarde, ao responsable do maior furado no sector bancario de España, no que compre incluír compras dolosas dunha entidade bancaria ao sur da exótica Florida, prestamos auto concedidos ou agasallados ao libre albedrío a amigos do alma, as tristemente famosas preferentes ó un longo etcétera publico e notorio.

O Sr. Blesa, pupitreiro entrañable do ex – presidente Aznar, o que á vez que coa súa bendición entregoulle as chaves da cuarta Caixa de España e tacitamente converteuno no seu banqueiro de cabeceira, desde o seu Olimpo económico non dubidou en cualificar de fusilería, un cochiño de alta gama blindado e ademais incomodo para as súas esclarecidas pousadeiras. O valor do mesmo, 510.000 €. O mesmo a casiña de Miami cuxo inestimable servizo social está fóra de toda dúbida. Este cabaleiro de melenas arxentadas, soberbio e desafiante coa chulería de quen  sabese impune e inmune (de seguro con razón), contempla ao resto dos mortais con pedante desdén. No seu Consello de Administración escrútanse as presenzas partidarias de esquerda e sindicais con indubidable morbo aínda que ninguén dubide  que apenas eran floróns inútiles, esquécense nomes como o de D. Rafael Spottorno actual xefe da casa real. Don Rafael foi un dos aprobantes da compra “singular” do City National Bank de Florida, E en 2011 coa Caixa en creba e rescatada con fondos públicos pese a múltiples presións de diversos sectores incluída a entón presidenta madrileña Sra. Aguirre, montou  gran balbordo insistindo no seu dereito a cobrar un bonus de 25.000.000 de euros…Tras isto, cesa na presidencia da Fundación da Caixa e pasa á casa real substituíndo a D. Alberto Aza.

É desconcertante nun país economicamente desafiuzado, ver a obscena cantidade de millóns malgastados e desviados impunemente a mans de desvergonzados manilongos baixo formulas de indemnizacións, xubilacións, pensións, etc., diñeiro dos contribuintes que aplicado de xeito honesto podería contribuír a paliar algunhas das urxencias nacionais. Algo que ao gran publico revolvelle o estómago aínda que a fiscalía parece máis temperada ante o tema.

É desconcertante ver ao xefe do estado ceder, -desafectar-, como mostra de austeridade e sacrificio en tempos de tribulacións, “a súa” Fortuna, o iate duns 20 millóns de euros financiados en xentil derrama entre empresas e goberno mallorquino para uso e goce estival do Sr. De Borbón pai e familia. Desconcerta que fronte a tan probas intencións xurdan relatos que indican que chegase a tal decisión  cando Patrimonio Nacional indica ao xefe do estado que non vai facerse cargo dos case dous millóns de euros que custa o mantemento anual do citado navío ao que só en encherlle os tanques vanse 26.000 euros…Quizais acudindo ao refraneiro áchese algunha luz…”de diñeiro e santidade a metade da metade”…

É desconcertante os apuros que sofren os xuíces que ousan nos seus “autos” circular polas enredadas “autovías” da corrupción dos todopoderosos, os tocados pola graza de Deus, e os clásicos do poder no país.  É desconcertante nun país onde todos son iguais ante lei, como sabiamente apuntou o xefe do estado televisivamente. Desconcerta que sentado isto, casualmente aos condutores dos citados “autos” os desfolen sen piedade desde sectores moi concretos…Algúns como o Sr. Garzón pagando de xeito notorio o seu “gurtelazo”. Outros, como o Sr. Castro, D. Elpidio José Silva…iremos vendo…

É desconcertante como un país formalmente non confesional a paus do Sr. Wert acata as piadosas indicacións do lúgubre presidente episcopal Sr. Rouco, facendo a asignatura de relixión (a do Sr. Rouco) materia cotizable e obrigada nos expedientes académicos. E o aborto, convértese en pecado mortal e cívico da man de D. Alberto Ruiz Gallardon, que talmente lembra a Jardiel Poncela polo seu corazón con freo e marcha atrás.

E o máis desconcertante é que cando esta España que debatese entre o cero e a nada necesitaría un presidente próximo, human, cálido, activo e enérxico, confórmase cun home-plasma que como desde ultratumba balbúcea mensaxes aínda máis inintelixibles que os da Sra. Cospedal explicando o despedimento do Sr. Barcenas.

Seria case divertido tanto desconcerto si tralo o mesmo non houbese máis de seis millóns de parados, un 20% da poboación empobrecida en limites intolerables, a clase media arrasada, os traballadores desposuídos dos seus dereitos, a mocidade sen horizontes, as mulleres levadas a situacións predemocráticas, os anciáns coa espada de Damocles sobre as súas pensións, as innumerables desgrazas e calamidades, convertidas no pan o noso de cada día. Para moitos, demasiados, o único pan posible.

lunes, 20 de mayo de 2013

Perogrulladas y Estulticia - Isidoro Gracia

Isidoro Gracia
Pero Grullo es un personaje de ficción que tiene como característica utilizar expresiones que no tienen contenido práctico, aún cuando parezcan muy sesudas y de  “sentido común”. La principal llamada al personaje se hace con el dicho: Pero Grullo que a la mano cerrada la llama puño.
Estulticia es equivalente a necedad o ignorancia por no querer aprender.

Estoy seguro que no es necesario que yo aporte ninguna propuesta de nombre, para que ya esté en la mente del lector el personaje que hoy mejor refleja este tipo de actitud, en sus escasas comparecencias públicas.
Cuando se afirma que es objetivo del gobierno mejorar cualquiera de las condiciones de los ciudadanos a su cuidado, se está expresando una perogrullada, para apoyar la expresión el personaje, no nombrado, suele utilizar el argumento que eso es de sentido común. El problema surge cuando se contrasta el medio legal o la medida aprobada por el Consejo de Ministros con sus consecuencias sobre la sufriente realidad de los destinatarios de esas propuestas de “mejora”.


¿Dónde está la bondad de la “Estabilidad y reformas para el empleo” comprometidas en el programa 2011 del PP, si el empleo cae en picado? ¿Cómo casa el resultado con el sentido común? No darse cuenta de cuáles son las consecuencias, constatables, sobre sus ciudadanos,   de las reformas aplicadas por muchos gobiernos, especialmente por el español, es estulticia voluntaria.


Anunciar repetidamente lo imprescindible, para el bienestar ciudadano, de la sostenibilidad de los sistemas públicos de educación, salud y pensiones, son repetidas perogrulladas. Ignorar en  las medidas tomadas cada semana que privado y público son términos antagónicos, incompatibles, es incluso algo más que estulticia maliciosa.


Los gobiernos que, en contra de sus propios predicamentos y promesas escritas, toman continuamente decisiones que perjudican los intereses de la inmensa mayoría de los ciudadanos a su cargo, de acuerdo con lo que Rousseau  proponía para respetar en contrato social, entran en el terreno de la ilegitimidad.

Carga de dignidade - Xoán Antón Pérez-Lema L.

Xoán Antón Pérez-Lema L.
Cadernos da viaxe.
A dependencia do Goberno do Estado sempre lle xerou desgrazas á construción naval civil ferrolá. A salvaxe reconversión de Felipe González reduciu os empregados de Astano-Fene de 6500 a uns 1000, mentres priorizaba os estaleiros de Sestao e Puerto Real, a pesar de que Astano era o máis experto e eficiente. Pola súa banda, Aznar pactou sen decoro ningún a prohibición da construción naval civil até 2015 da factoria fenesa para garantir o saneamento da débeda de 1200 M€ de Navantia, xerada entre 1999 e 2004 pola ineficacia andaluza e cartaxenera, xa que  Navantia-Fene estaba inactiva na altura . 


Esta prohibición impediu a única iniciativa da Xunta (a do vixepresidente Anxo Quintana e do conselleiro Fernando Blanco no 2006) nestes trinta anos para lle dar carga de traballo aos activos ociosos de Navantia-Fene. Impediu que ésta puidese construir barcos,a pesar de se tratar dunha actividade na que estaba preparada para concorrer internacionalmente.


A suicida dependencia de Madrid neste eido non leva a ningures. Velaí a boa idea dos promotores da plataforma cidadá ferrolá “Rumbo 21”: compre segregarmos Navantia-Fene e artellala a xeito de empresa pública galega aberta á entrada de capital privado, no marco da consideración da construción naval como estratéxica para Galicia, que fixou a Lei galega de fomento do sector naval de 2010.


Mais esta independización da empresa non garante soa o éxito no relanzamento da construción naval en Ferrol, que require da continuidade da acción cidadá do cadro de persoal de Navantia-Fene e dos axentes sociais de Ferrolterra canda as Administracións Públicas para a  construción do dique flotante e a inmediata fixación dun marco xurídico-financeiro (“tax-lease) viábel.   


A ARRINCADEIRA:   Unha nova política portuaria.


Os pobres resultados acadados do grandisimo investimento feito no peirao exterior coruñés poñen o foco na falla de eficacia e profesionalidade dos seus dirixentes politicos.  Compre rendibilizar este investimento no contexto da apertura inminente da Canle de Panamá, porque Galicia é central no transito maritimo entre América e Europa. Mais precisa asumir a xestion duns portos que España non sabe xestionar e, no caso da Coruña e Ferrol, fusionar a sua administración nunha Autoridade conxunta.

domingo, 19 de mayo de 2013

Educación y nuevas tecnologías - José María Barja Pérez

José María Barja Pérez
Surge a menudo el debate sobre el empleo de las nuevas tecnologías de la comunicación e información (TIC). Está claro que una buena educación en el uso del móvil evitaría tener que aguantar, en un autobús o un tren, larguísimos monólogos de temas personales en voz alta; o el mantener conversación con personas que a su vez, en paralelo, “conversan” con otras, teclado por medio.

Pero es innegable la utilidad de las TIC para ampliar las posibilidades de obtener formación y mejorar la enseñanza en todos los niveles educativos. No solo el manejo de  herramientas como la hoja de cálculo, sino el acceso a diccionarios y bases de datos lingüísticas, permite modificar rutinarios sistemas de aprendizaje para unas generaciones habituadas a interactuar con pantallas. Así lo han entendido operadores telefónicos que publicitan sus servicios como modo de contestar a los porqués de los niños, previa consulta a través de su red con algún dispositivo electrónico.

Datos:

•    Nada como una cita clásica para defender el derecho a la igualdad en la educación: «Donde hay educación no hay distinción de clases» Confucio (siglos VI-V a.C.).


•    Una sorprendente aplicación de la hoja de cálculo son sus posibilidades para la realización artística: es.gizmodo.com/espectaculares-pinturas-tradicionales-japonesas-hechas-499758417.


•    Un irónico dicho gallego describe el conocimiento difuso: «Alá arriba non sei donde, / Había non sei que santo/ Que rezando non sei que, / Gañábase non sei canto.» Una búsqueda en la red de redes, además de confirmar esa cantiga popular, proporciona enlaces a páginas dedicadas a temas filológicos.


•    Un trabajo del profesor de la Universidad de Santiago Germán Conde Tarrío, titulado El Refranero multilingüe del Instituto Cervantes: la didáctica y las TIC como referentes en el estudio de las paremias gallegas, aparece en la página web del Centro Virtual Cervantes. Una vez que desciframos, gracias al fácil acceso en el ciberespacio al DRAE, que paremia es «refrán, proverbio, adagio, sentencia», entendemos la novedosa propuesta de impulsar el estudio de lenguas consultando una base de datos multilíngüe (cvc.cervantes.es/lengua/refranero/) encabezada con un apropiado adagio: «con paciencia todo se logra» (para ello se necesita también, en su versión alemana, trabajo duro, en la francesa, tiempo y en la inglesa, además de tiempo, dinero).


•    La caída de una inscripción centenaria en la biblioteca de la universidad compostelana llevó a los medios un texto latino que seguramente hace mucho tiempo sonaba enigmático, incluso para los filólogos que por allí transitaban: «Deum domus alta silescit». Cualquiera es hoy capaz, mediante un buscador, de identificarlo como parte de la Eneida (libro X: «calla la alta morada de las deidades»; el texto incluía una errata, “alma” por “alta”). De paso la búsqueda propicia el descubrir un notable Portal de Clásicos, con traducciones de textos griegos y latinos (personal.us.es/apvega/publicaciones.htm).


•    Sigue sorprendiendo que los festivos madrileños caigan en mayo y en mitad de la semana (en alemán el miércoles es Mittwoch), como el 15/mayo/2013, San Isidro; su otra fiesta local, 9/noviembre la Almudena (de al-mudayna, "la ciudadela"), cae este año en sábado. Pero la fecha de la Pascua determina que el lunes 20/mayo/2013 sea festivo en casi toda Europa, además de El Rocío en Huelva, al ser Lunes de Pentecostés (del griego “el quincuagésimo día”; Shavuot, la fiesta judía original “7 semanas” tras la Pesah, fué este año el 15 y 16/mayo). Casualmente el 17/mayo/1592, también Pente-costés, falleció en Villareal San Pascual Bailón, asignado así por el santoral al Día das Letras Galegas, Día Mundial de las Telecomunicaciones y de la Sociedad de la Información (en ese día de 1865 se firmó la primera International Telegraph Convention) y Día de Internet (desde 2005), Día Internacio-nal contra la Homofobia (en ese día de 1990 la OMS eliminó la homosexualidad como enfermedad), World Hypertension Day (desde 2006) y además en Noruega Grunnlovsdag, Día de la Constitución de 1814, con la que se resistían a la adhesión a Suecia. Las múltiples festividades del lunes 20/mayo del presente año pueden verse en la web especializada www.dias-festivos.com/selectday_44_5_20.htm; destaca el que también se celebra Pentecostés en los territorios franceses de ultramar, países africanos (Benin, Congo, Costa de Marfil, Gabón, Togo) y caribeños (Antigua y Barbuda, Granada, San Cristobal y Nieves, Santa Lucía, San Vicente y las Granadinas, Islas Vírgenes Británicas, …). Aquí hay mucha menor tradición (aunque unos 180 pueblos de Cataluña lo celebran, en Galicia sólo 6), pero desde 1980 es fiesta local en la ciudad de Santander, la Virgen del Mar. Por otra parte, en Canada, ese “lunes que precede al 25 de mayo”, es Victoria Day/Fête de la Reine o Journée nationale des patriotes (en Quebec), mientras en Camerún celebran su fiesta nacional, Día de la República, porque tal día de 1972 la nueva Constitución transformó la federación en un estado unitario. A su vez ese día, pero de 2002, Timor Leste fue reconocido internacionalmente como estado independiente, aunque sólo en 2012 logró la estabilidad. Timor, que en idioma malayo significa Oriente, posee dos lenguas oficiales el portugués y el tetun; precisamente el cuento "Borboleta sira-nia nanai" es la traducción al tetun de La lengua de las mariposas, un relato de Manuel Rivas y homónima película dirigida por José Luis Cuerda. La bandera de Timor es un paño rojo con dos triángulos isósceles, uno de color negro superpuesto a otro de color amarillo, ambos con base el borde más próximo al mástil, y en el centro del triángulo negro una estrella blanca de cinco puntas. Según su Constitución el triángulo amarillo representa "los restos de colonialismo en la historia de Timor Oriental", el negro representa "el oscurantismo que hay que superar", la bandera roja representa "la lucha por la liberación nacional", mientras que la estrella blanca, "la luz que guía", representa la paz.

viernes, 17 de mayo de 2013

Sómosche ben pouca cousa - José Luis Gómez

José Luis Gómez
Da man da escritora Yolanda Aldón, o expresidente cántabro Miguel Anxo Revilla laméntase en Mundiario da desaparición da economía real, en beneficio da especulativa e financeira, e denuncia que os empresarios -refírese aos ricos e grandes- agora son especuladores que por non pagar nin pagan impostos, amparados por unha lexislación feita á súa medida por políticos aos que controlan. Denuncia ata que empresas como Telefónica ou Endesa manexan aos políticos con sobresueldos.

Seguramente Revilla tende a facer caricaturas das situacións extremas pero no fondo hai algo de certo en todo o que di, que en versión ampliada pode lerse no seu libro 'Ninguén é máis que ninguén'. Fronte a ese estado de cousas nas altas finanzas, á clase política adoita enchérselle a boca falando das pequenas e medianas empresas, as 'pemes', pero á hora da verdade os seus problemas estructurales seguen estando aí. Á mellora da fiscalidade e a necesidade de que o crédito flúa, engádese tamén a esixencia de que a Administración lles pagues o que lles debe.

As 'pemes', como gancho político, corren ata o risco de verse desprazadas polos emprendedores, unha figura con grandes potencialidades nas economías avanzadas pero tampouco tantas como para que agora España queira reconverter millóns de parados en empresarios-emprendedores. Unha, porque non é posible, e dúas, porque pode frustrar unha boa iniciativa.

En contra do que a miúdo se cre, España non ten un problema de número de empresarios. O seu problema é de dimensión das empresas, a maioría das cales nin teñen traballadores. Segundo o catedrático Fernando González Laxe, director de serie Economía do Proxecto Galicia, as empresas sen asalariados representan en España o 55% do total, e as empresas que teñen entre 1 e 9 traballadores, o 39%. As compañías con máis de 250 empregados supoñen o 0,2% do total das empresas españolas, dato máis que revelador da precaria estrutura empresarial do país.

miércoles, 15 de mayo de 2013

Multinacionais lonxe de calquera esixencia ética - Xosé A. Gaciño

Xosé A. Gaciño
Normalmente, cando xurde un caso de corrupción –e levamos unha racha abundante en España–, a indignación popular recae sobre o político corrompido. Reacción lóxica, porque o cidadán mostra en primeiro lugar a súa desafección contra quen está obrigado a defender os intereses xerais. Menos atención presta a opinión pública ao empresario presuntamente corruptor, salvo que se trate dun cómplice directo, que actúe a medias co político sospeitoso de utilizar os recursos públicos en beneficio propio (como sucede co caso Gürtel, por exemplo). 

Nestes días, coñeceuse a noticia de que o goberno da República Democrática Alemá (a Alemaña comunista), nos anos oitenta do pasado século, permitira a varias multinacionais farmacéuticas do mundo capitalista realizar experimentos con novos medicamentos entre pacientes de cincuenta hospitais daquel país. As multinacionais pagaron xenerosamente a autorización deses experimentos, que non podían realizar nos países occidentais. Naturalmente, a noticia serviu para engadir un motivo máis de condena a un sistema totalitario e policial que necesitou levantar un muro físico entre 1961 e 1989, con vixilancia contundente, para impedir que unha boa parte dos seus cidadáns fuxisen en busca de mellores horizontes.


Menos reproches dedicáronse ás multinacionais farmacéuticas que se aproveitaran da falta de escrúpulos dun réxime ditatorial para saltarse os límites á experimentación médica con seres humanos establecidos nos seus países de orixe, en decisións adoptadas por gobernos e parlamentos elixidos democraticamente. Como se, polo feito de ser empresas privadas con ánimo de lucro (do máximo lucro), estivesen eximidas de calquera esixencia, non xa ética (que é unha linguaxe que non manexan), senón simplemente legal.
De feito, soen xogar –estas e case todas as multinacionais– coas normas legais dos diferentes países para establecer as súas fábricas, por exemplo, nos lugares cos salarios máis baixos e as condicións laborais con menos dereitos (se pode ser sen ningún, mellor), ou para amañar o pago de impostos en paraísos fiscais. Premen todo o que poden, e nalgúns países contan con mecanismos legais como os lobbies, para que non prosperen leis de protección do medio ambiente, de maiores esixencias de seguridade, de regulación da actividade especulativa ou de control de armas, por poñer algúns exemplos de certa actualidade. Ou para que non prospere a comercialización de medicamentos xenéricos, por volver ao protagonismo das multinacionais farmacéuticas.


De vez en cando, a repercusión dalgunhas persistentes campañas de activistas sociais conseguen que, polo menos, sintan que un certo deterioro da súa imaxe pública poida repercutir nas súas ventas e aceptan, por exemplo, entrar en pactos de melloras laborais nos talleres case escravistas que confeccionan as súas roupas en países que aspiran a emerxentes (ou fan xenerosas doazóns millonarias a Cáritas). Non parece que haxa outra maneira de que as consideracións éticas ou humanitarias teñan algún efecto, aínda que sexa indirecto, na dinámica implacábel da economía de mercado, cuxos defensores levan como dous séculos predicando que non pode ser xulgada pola súa adecuación a fines de carácter moral ou social, e que hai que deixar so ao mercado que, se non ten interferencias, remata por enriquecer a todo o mundo.
Debeu de haber moitas interferencias ou falta moito para o remate, porque un ten a sensación de que a deriva deste sistema aumenta a riqueza en poucas mans e aumenta a pobreza nas masas desprovistas de dereitos, é dicir, de poder.

domingo, 12 de mayo de 2013

Jueves que relucen menos - José María Barja Pérez

José María Barja Pérez
Aunque parezca inamovible, esa convención social que constituye el calendario se ha modificado mucho en un par de generaciones. De aquellos “tres jueves que relucen más que el sol” apenas queda rastro, o es tan pequeño que el festivo jueves de la Ascensión en el municipio santiagués constituye una singularidad en el conjunto de fiestas del estado. Y es que el Real Decreto 1346/1989, firmado por el entonces ministro Manuel Chaves, que continúa rigiendo la determinación de los festivos laborales, menciona el Jueves Santo en la categoría D, los reemplazables, y deja al albur del número de domingos en los que caigan los festivos de los tipos A, B y C el que Castilla-La Mancha pueda fijar una de sus fiestas autonómicas en Corpus Christi y que en Compostela uno de sus dos festivos locales sea el jueves que sí se celebra en casi toda Europa.

Este año el jueves de la Ascensión quedará en la hemeroteca por la huelga general de toda la enseñanza contra la Lomce, el borrador de la ley que promueve el ministro cuyo apellido son cuatro de las seis primeras letras que en 1866 Christopher Latham Sholes puso en la primera fila del modelo de teclado que todavía seguimos usando.

Datos:

•    El refrán “Tres jueves hay en el año que relucen más que el sol: Jueves Santo, Corpus Christi y el día de la Ascensión”, dado su marcado carácter litúrgico católico, es hoy difícil de explicar. También en Oviedo celebran la Ascensión, pero siguiendo las últimas reglas lo hacen el domingo sin agotar los festivos locales (Martes del Campo y San Mateo). Esos tres jueves son fechas movibles ligadas a la Pascua, respectivamente, 3 días antes, 60 y 40 días después de esa fecha, que hoy calculamos con tan solo tres celdas en una hoja de cálculo. Pero también se confunde esa tercera fiesta móvil, muy de la liturgia protestante, con la fecha fija y muy católica, del 15/agosto, la Asunción, que es festivo tipo C, concordatario obligatorio. Aunque no todos los festivos son tratados igual por el comercio, como anuncia un outlet coruñés que «está abierto todos los domingos y festivos, salvo el 17/mayo», que es el Día das Letras Gallegas que sólo ha cumplido 50 años (sólo desde 1991 es festivo autonómico y conmemora que ése día de 1863 se publicó en Vigo la obra de Rosalía de Castro Cantares gallegos).

•     El festivo llamado L' Ascension (Francia), Christi Himmelfahrt (Alemania, Austria), Onze-Lieve-Heer-Hemelvaart (Bélgica), Auffahrt/Ascensione (Suiza), Kristi Himmelfartsdag (Dinamarca, Noruega), Kristi Himmelsfärdsdag (Suecia), Hemelvaartsdag (Paises Bajos), Helatorstai (Finlandia) y Christi-Himmelfaart (Luxemburgo) cae este año el 9/mayo; y así casualmente coincide con el Día de Europa, que recuerda la declaración de Robert Schuman, de ese día en 1950, proponiendo la Comunidad Europea del Carbón y del Acero.

•    La etimología de jueves en castellano (también en catalán, francés, gallego, italiano y rumano) proviene del latín, dies Iovis, “día de Júpiter”; mientras Thursday y Torsdag, “día de Thor”, son sus equivalentes sajones, los alemanes y neerlandéses usan el apelativo Donner, "trueno", de ese diós para nombrarlo Donnerstag y donderdag, respectivamente. Tanto en portugues como en griego, árabe, hebreo, persa y turco se denomina “quinto día de la semana”, pero en ruso, chino, esloveno, checo y ucraniano lo llaman “cuarto día de la semana”.

•    De modo sorprendente la página web del Real Observatorio de la Armada ha dejado de insertar este año 2013 el calendario religioso, no sólo el cristiano sino el judío y el islámico (los datos de los años 2002 a 2012 están aún allí, como se puede comprobar si se navega por el ciberespacio hasta www.armada.mde.es/ArmadaPortal/page/Portal/ArmadaEspannola/ciencia_observatorio/prefLang_es/03_Efemerides--05_Miscelaneas--03_Calendario_es). Tal vez ello concuerde con la misa a bordo del buque escuela de la Armada española Juan Sebastián Elcano atracado en Miami a la que el pasado 5/mayo asistió el ministro español García-Margallo, previa al acto de jura de bandera para españoles residentes en Estados Unidos. Muy apropiado, pues en 1513 Juan Ponce de León denominó Florida a aquellas tierras por haber llegado en “Pascua florida”. Además el Elcano, tras cruzar el Atlántico llegará a Den Helder, en la provincia de Holanda Septentrional, puerto base de la Armada Real de los Países Bajos, para asistir al 525 aniversario de la creación de ésta, a la cual se debe nombrar Isla de Pascua a la que sus nativos llamaban Rapa Nui. Si los que hubiesen arribado fuesen británicos, con su 25/marzo/1722 Old style, se llamaría Annunciation Island o Tax Island (como inicio de año era la fecha de pago de impuestos); pero los neerlandeses, en su gregoriano 5/abril/1722, celebraban Pascua de Resurrección, y así Jakob Roggeveen la llamó Paasch-Eyland, lo cual fue traducido al español como «isla de Pascua».

•    Lo ocurrido el 8/mayo/1945 se celebra en Francia como Fête de la Victoire, en Noruega como Frigjøringsdag (Día de la Liberación; un día más tarde, en la isla de Jersey) y Día Nacional en la República Checa. Como en tal día de 1828 nació Jean Henri Dunant, desde 1984 es además el Día Mundial de la Cruz Roja y de la Media Luna Roja; mucho más antigua es la Romería de Breamo en Pontedeume, que marca el inicio del verano y se repite a finales de septiembre. El 10/mayo es el Día Mundial del Lupus (cuya etimología latina revela lo que hasta el siglo XVIII se pensaba que era su origen, la mordedura de un lobo), pero en El Salvador, Emiratos Árabes Unidos, Guatemala, India, Malasia, México, Omán, Pakistán, Catar y Singapur es el Día de la Madre. Esto lo celebran la mayoría de los paises, recogiendo la idea oficializada en 1914 por el presidente norteamericano Woodrow Wilson, en el 2º domingo de mayo, que este año cae el 12/mayo, y así coincide en A Coruña con la Función del Voto (que recuerda la del 19/mayo/1589, por «haber librado Dios del asedio y cerco del general Drake»; caída en desuso, fue reinstaurada en 1999 con esa regla de calendario). Pero también el 12/mayo es Día mundial de la Fibromialgia y del Síndrome de la Fatiga Crónica, Día Internacional de la Enfermería, y desde el año 2000, Día Escolar de las Matemáticas, propuesto por Federación Española de Sociedades de Profesores de Matemáticas, por que en esa fecha de 1900 nació el matemático Pedro Puig Adam (tal coincidencia de celebraciones no implica necesariamente relación causal entre los temas).

A caída do bipartidismo dinástico - Xoán Antón Pérez-Lema L.


Cadernos da viaxe.
Os últimos inquéritos reflicten o estado de ánimo electoral que tamen se  percebe na rúa. Nunca na historia demoscópica coñecida existiu un Goberno do Estado que xerara máis desconfianza cara o seu Presidente e máis rexeitamento cara a xestión de todos e cada un dos seus Departamentos. O que non é chocante, non só polo absoluto fracaso gubernamental na xeración de emprego e crecemento e polo seu grave incumprimento do seu contrato electoral, senón pola actitude asocial, anticidadá e mesmo “freaky” de ministr@s como Gallardón, Wert, Ana Mato, Margallo, Montoro ou F. Diez. Este Gabinete é a proba definitiva de que os marcianos existen e habitan entre nós.

Rechamante tamen é o destrago das expectativas electorais do PSOE, moi comprensíbel se atendemos ao xiro a prol das politicas de recurte social e económico de ZP en maio do 2010 e ao pacto de Rajoy e Rubalcaba en setembro do 2011 para unha reforma constitucional “express”, case clandestina, que priorizou en diante o pagamento dos xuros e amortizacions da debeda sobre calquera outro gasto publico. Tamén sobre o sanitario,social ou educativo.
PP e PSOE procederon hai mais de trinta anos á ocupación e partidización de Institucións como o CXPX, o Tribunal Constitucional ou o Tribunal de Contas, ao tempo que tentaban converter a democracia española nunha alternancia bipartidista afastada dos parámetros de transparencia, participación e renovación que esixe o propio sistema democrático.


Velai a fondura da actual crise institucional, que abrangue tamen ao propio Xefe de Estado. Quén sempre ollou cara outro lado diante da praxe cotián deste bipartidismo dinástico. Porque só dende eses valores de participación e transparencia, xunto cos de inclusión e cohesión  tamén esquecidos, é posíbel rexenerar a convivencia democrática dende dentro e evitar a sua traumática liquidación.

A ARRINCADEIRA - É de xustiza.

A Irmandade Xuridica Galega, integrada por centos de avogados, maxistrados,xuices, fiscais e funcionarios,  celebrou a sua Asemblea anual. Dixo no acto o profesor Gomez Segade: “tanta xente comprometida co galego ten que se notar xa na galeguización da xustiza”.


Usar a nosa lingua na Xustiza non pode xerar nin atrasos, nin ningunha caste de prexuizo,mesmo indirecto, para o cliente ou para o profesional.   


Pemex e as tácticas de negociación - David Peón Posse

David Peón Posse
As pasadas eleccións de outubro estiveron marcadas pola polémica acerca dos contratos supostamente asinados con Petróleos Mexicanos, PEMEX, para a construción de dous buques nos estaleiros de Barreras en Vigo e Navantia en Ferrol. Ao anuncio oficial do Goberno de Galicia dos acordos chegados con Pemex seguiu o desmentido por parte dos directivos da empresa estatal mexicana, que recoñecían as conversas cos estaleiros de Galicia e o seu interese na operación, pero negando que houbese compromiso algún asinado. A prensa azteca sinalaba abertamente que “pretendeuse dar un uso electoral a unha operación que aínda non se concretou” (Praza Pública, 27.09.2012). Finalmente, a polémica derivou na existencia dun memorando de entendemento asinado coa filial internacional de Pemex, que apuntaría á posibilidade de que a empresa mexicana elixa o proxecto galego nunha futura licitación en competencia con outros estaleiros internacionais.

Revelábase así que o Goberno de Núñez Feijoo rompía unha norma básica das estratexias de negociación (véxase e.g. Kennedy et al., 1986): a táctica da ‘pluma no ar’. Anunciar un acordo antes de tempo pode ser perigoso. A contraparte pode empregar esta táctica para pedir concesións ás que non faría falta ceder de non ter feito público os resultados da negociación de forma precipitada. “A mellor defensa contra esta táctica é non dar lugar a ela: Non anunciemos os nosos acordos ata que non estean asinados” (J.A. Carrión, 2007).

Resulta evidente que a venda de Barreras a Pemex é esa concesión froito dun erro de principiante nun proceso negociador, só interpretable –que non, por suposto, aceptable- como resultado dunha urxencia electoral para o Partido Popular. Fica claro o conto cando, unha vez coñecemos que Núñez Feijoo marcha a México –supostamente a concretar a operación dos buques- e, á súa volta, anuncia inesperadamente a venda dos estaleiros de Barreras e nin menciona a (supostamente pechada) operación orixinal. Ata o punto de que, a día de hoxe, seguimos sen saber se a construción dos buques se concretará, e se forma parte ou non do prezo acordado pola operación.

“Desde México vese esta operación como un órdago lanzado desde Pemex á Xunta de Galicia: ou entra no capital de Barreras ou non hai floteis” (Praza Pública, 30.04.2013). É por iso que non resulta sorprendente que o moito que se nos poida asegurar desde Barreras acerca do custo da operación é que ‘Pemex pagará con dinero’ (sic., El País, 6.05.2013). Vaites, é un auténtico alivio saber que a operación non lle vai saír gratis á petroleira mexicana. Das garantías de que Barreras non será a última (que non derradeira) empresa de capital orixinal galego que acabará marchando de Galicia mellor non falar. Cando máis do 50% do capital dunha empresa galega marcha a mans foráneas, a credibilidade que se lle queira dar a este tipo de acordos é similar á que se lle quixera dar a que non marcharían do país Fadesa (Martinsa), Fenosa (Gas Natural), San Luis (Darty), Banco Pastor (Popular), NCG (‘proximamente nas súas pantallas’) e tantos outros casos desta interminable lista.

Por último, alguén podería argumentar que Núñez Feijoo non errou na súa estratexia de negociación, porque o seu verdadeiro obxectivo non era outro máis que o de manterse no cargo. Pero ante un gobernante que antepón os seus obxectivos persoais aos do pobo que o elixe, será este, os seus votantes, quen tarde ou cedo rompan o contrato que vinculaba ambas partes.


Carrión, J.A. (2007), Técnicas de negociación, Fundeun. Dispoñible en http://www.ua.es/es/congresos/protocolo/6encuentro/ponencias/docs/negociacion.pdf
El País, 6.05.2013, ‘Barreras afirma que la entrada de Pemex será “con dinero”. Dispoñible en http://ccaa.elpais.com/ccaa/2013/05/06/galicia/1367840526_599731.html
Kennedy, G., J. Benson and J. McMillan (1986), Como negociar con éxito, Deusto.
Praza Pública, 27.09.2012, ‘Pemex deixa en evidencia a Xunta e nega que firmase contratos con estaleiros galegos’. Dispoñible en http://praza.com/economia/2157/pemex-deixa-en-evidencia-a-xunta-e-nega-que-firmase-contratos-con-estaleiros-galegos/
Praza Pública, 30.04.2013, ‘A mexicana PEMEX faise có control de Barreras’. Dispoñible en http://praza.com/economia/4322/a-mexicana-pemex-faise-co-control-de-barreras/

miércoles, 8 de mayo de 2013

Maio 2010 - Xesús Veiga

Xesús Veiga
A publicación da última sondaxe do CIS certifica a consolidación dalgunhas tendencias xa coñecidas no panorama político do Estado español:un notábel deterioro da tradicional hexemonía bipartidista, o medre da desconfianza cara as principais institucións do modelo democrático xurdido da transición posfranquista (gobernos, parlamentos, partidos, sindicatos, monarquía) e o agravamento da preocupación polo desemprego e a corrupción.

Resulta evidente –mesmo descontando a “cociña” habitual practicada neste tipo de traballos- que existen indicios relevantes que anuncian unha mudanza substantiva do mapa político estatal. Nese sentido, os resultados que obtén o PSOE neste inquérito suscitan algunha reflexión específica. Cómo é posíbel que, nas actuais circunstancias, o principal partido da oposición non sexa quen de incrementar a súa porcentaxe de apoios sociais? A resposta só se pode atopar na propia historia recente desta organización. O sucedido no mes de Maio de 2010 ten un valor pedagóxico que merece ser rescatado na actual encrucillada.Daquela, o goberno de Zapatero –apoiado nunha sólida maioría parlamentar- tivo que enfrontar un dilema non previsto na súa folla de ruta:aceitar un conxunto de medidas económicas esixidas pola “troika” e contrarias aos compromisos contraídos no programa electoral do ano 2008 ou presentar a dimisión e permitir que as urnas emitiran sentenza a respeito das liñas que debían seguir os responsábeis gobernamentais. A dirección socialista optou por cumprir o guión esixido por A. Merkel e provocou unha fenda cos seus votantes que segue instalada no imaxinario social e neutraliza as expectativas que cabía esperar da súa condición de presunta alternativa ao desastre causado pola andaina de Rajoy.Naquel momento preferiron manter nas súas mans o control do goberno sen considerar a dura hipoteca que adquirían para o futuro.A outra posibilidade –dimitir e convocar eleccións- talvez os colocara fora da Moncloa pero proporcionaba importantes contrapartidas:afirmar o respeto polo que se propón nos programas electorais e gañar unha forte autoridade moral para exercer a oposición ao PP.

Fagamos un exercicio de política-ficción e supoñamos que Mariano Rajoy fose presidente do novo goberno xurdido dunhas hipotéticas eleccións anticipadas convocadas por Zapatero na primavera de 2010. As políticas realmente practicadas non variarían significativamente sobre as que tivemos ocasión de coñecer.Poren, os cambios afectarían á credibilidade do PSOE como forza política capaz de enfrontar a crise dende parámetros diferentes. Xustamente o que hoxe necesita a equipa que encabeza Pérez Rubalcaba.

A experiencia do 2010 debería figurar nos códigos de conduta das formacións que pretenden promover procesos de transformación en beneficio do benestar das maiorías sociais. Gobernar cun programa contrario ao que se ofreceu ao electorado pode satisfacer os intereses e/ou as ambicións da elite que dirixe o partido afectado pero arruína elementos básicos do proxecto que encarna tal organización. Por utilizar unha expresión moi gráfica:permite ir de vitoria en vitoria ate a derrota final.

lunes, 6 de mayo de 2013

Apelar a la hoja de cálculo – José María Barja

José María Barja
Hemos vuelto a descubrir que una hoja de cálculo es una herramienta básica. Aunque aún no ha cumplido los cuarenta años, es percibida cada vez más como útil y necesaria para la economía, la ciencia y la vida diaria. Al igual que la Europa del Renacimiento descubrió que los métodos que ya en el siglo VI usaban los indios, el empleo de las cifras y la aritmética posicional, eran muy superiores a “echar cuentas” en una mesa-ábaco, la informática de finales del siglo pasado alumbró un magnífico instrumento. Y no sólo para realizar un presupuesto, sino para mantener una base de datos, verificar el IBAN, obtener ayuda para resolver un Sudoku o descubrir los secretos de un código de barras.

Pero en un mundo económico con mercados globales prácticamente dirigidos por computadoras que se asustan, engañadas por falsas noticias insertadas en medios que recogen bulos de la red social sin profesionales que jerarquicen la información, la apelación a la hoja de cálculo como causa de error de teorías económicas no deja de ser una simpleza.

Datos:

•    Editorializa El País: «A partir de ahora todos los sesudos académicos se cuidarán mucho de aprender a usar una hoja de cálculo, no se vaya a extender todavía más ese aserto que dice que la economía es algo demasiado importante como para dejarla en manos de los economistas» [Un error de cálculo, 30/abril/2013]. Aciertan un poco más que cuando propusieron volver al ábaco [De regreso al ábaco,7/abril/2013], pero aún siguen confundiendo algoritmos con logaritmos cuando explican brillan-temente como las cotizaciones en Wall Street cayeron de modo casi instantaneo por una falsa exclusiva insertada en la cuenta Twitter de la agencia de noticias Associated Press [Tom C. Avendaño Culpables por crédulos, 29 /abril/2013].

•    Aunque hay referencias de implementaciones de una hoja de cálculo en un IBM 1130, allá por el 1963, el concepto de hoja de cálculo debe mucho a la patente presentada en 1971 por Rene K. Pardo and Remy Landau. Fue rechazada por la oficina de patentes por ser una invención puramente mate-mática y finalmente admitida, en 1983, al establecerse que “algo no deja de ser patentable porque su punto de novedad esté en un algoritmo.” La marca Excel de Microsoft desarrollada para Macintosh en 1985, y posteriormente exportada al Windows, ha dejado tal huella que se usa su nombre para cualquier programa informático que maneje matrices de celdas que guardan operaciones. Mientras una hoja de cálculo es una tabla, una base de datos es una colección de muchas tablas con relaciones semánticas entre ellas. Así aunque un “libro de trabajo” contiene varias hojas de cálculo que pueden interactuar, le falta la estructura relacional de una base de datos; pero ambas, hoja de cálculo y bases de datos, pueden operar entre si lo como vemos a día de hoy en los paquetes ofimáticos usuales.

•    El Exchequer, el departamento de impuestos inglés, recibió su nombre por la larga mesa (de 3 x 1 metros, con un reborde de cuatro dedos de alto) sobre la cual se colocaban contadores (jetons, en francés, ver www.museoferias.net/julio06.htm) para representar valores, y estaba cubierta con un paño que semejaba un tablero de ajedrez (en francés échiquier). Pues hasta el siglo XVIII, los economistas no terminaban de fiarse de los cálculos realizados con cifras, frente al viejo método de “echar las cuentas” en las medievales mesas de contar.

•    Por el establecimiento de las posibilidades didácticas de las hojas de cálculo en cursos de mate-máticas en tercero y cuarto de ESO fue premiado en 2005 el profesor vasco Goyo Lekuona. Defen-diendo que los propios alumnos creen los contenidos que deben saber en su propia hoja de cálculo, ha llegado a crear unidades didácticas sobre sistemas, fracciones, parábolas, triángulos, y otras más (como ayudas para resolver sudokus o analizar códigos de barras EAN). En sus palabras: “la idea principal de este método consiste en que los alumnos hagan un uso activo de las nuevas tecnologías dentro del curriculum. Que vean que programas y posibilidades tienen, por si las ven aprovechables para su labor."

•    Tal vez al informe realizado por Esade sobre Cómo afecta la crisis al consumo de los españoles, que tantos titulares de prensa ha conseguido, le faltaría recomendar la hoja de cálculo para llevar cuenta del presupuesto familiar. Pero también quienes desconozcan de donde sale su letra del NIF, al ejecutar en una hoja de cálculo la simple orden MID("TRWAGMYFPDXBNJZSQVHLCKE"; MOD(DNI; 23) + 1; 1), donde DNI es la referencia a la celda donde se pondrá el número del carnet de identidad, les enseñará como se produce la letra que diseñó Hacienda para detectar bailes de cifras. Un poco más de conocimiento algorítmico se requiere para verificar un IBAN, otro cálculo del resto de una división por un número primo, en este caso de un largo número de 26 cifras por 93. Algo que puede ser enseñado en secundaria y que terminará por ser incluido en los temas de conocimiento de economía para ciudadanos informa-dos. Para los escépticos es recomendable la lectura, en el BOE del 30/septiembre/2010, de la norma «ISO 6166; Norma técnica 1/2010 de CNMV» donde se describe el código ISIN, que identifica productos bancarios; es una muy didáctica descripción del algoritmo de cálculo del dígito de control, que presenta incluso dos ejemplos. Sólo se hecha en falta un enlace (hoy el BOE sólo se publica en forma electrónica) a una hoja de cálculo que ejecute esas operaciones, las usuales para crear y verificar los cotidianos códigos que identifican personas, cuentas bancarias, containers …

•    Un anuncio Decathlon, que en 2006 además de los medios estuvo en grandes vallas, presentaba a un karateka rompiendo un código de barras de una patada. Se leía 978-8479024628 en la línea de control del código, lo cual corresponde a un ISBN-13 válido; la base de datos de libros editados en España del Ministerio de Cultura (www.mcu.es/libro/CE/AgenciaISBN/BBDDLibros/Sobre.html) lo identifica como el libro de Lucinda Green Jóvenes Jinetes: Una Guía Para Aprender Equitación (2004), en la traducción de Ana Goas Díaz para Ediciones Tutor SA. Aunque solo aparecían 29 de las 30 barras de un EAN-13, es relativamente fácil, utilizando la hoja de cálculo que descifra los códigos de barras, descubrir lo que realmente está codificado: 2-101343-644444, un código interno de almacén. Y entonces surge la pregunta ¿porqué el diseñador modifica la linea de interpretación de un código de barras de libre disposición y a cambio utiliza la que corresponde a un libro? Tal vez la respuesta son las prisas, y el desconocimiento de que hasta un niño puede descubrir los cambios empleando una hoja de cálculo.

•    El puente madrileño de principio de mayo, que une la Fiesta del Trabajo (celebrada en España desde 1886) con el Día de la Comunidad de Madrid, concluye este año en el domingo 5/mayo que es Pascua de Resurreción en las iglesias ortodoxa oriental, copto y etíope, como recordará la prensa al dar cuenta de su celebración por la reina Sofía. Menos conocido es que la calenda de este mes se celebra en Mondoñedo como Feira das Quendas (www.mondonedo.net/content/view/1315/128/lang,es/) desde su instau-ración en 1156 por Alfonso VII, que el 3/mayo es el Día de la Constitución en Polonia (de 1791) y en Japón (Kenpou kinenbi, de 1947), además de Día Mundial de la Libertad de Prensa (proclamado en 1993 por la ONU para recordar la declaración de Windhoek, Namibia). Además el 5/mayo es Día de la Madre (desde 1965 en España; también en Hungría, Lituania, Portugal, Sudáfrica y Rumanía, aunque la mayoría de los paises, USA incluida, la celebran el 2º domingo de mayo); en México el Cinco de Mayo es la celebración derrota francesa en la batalla de Puebla (en 1862), en el Reino de los Paises Bajos es Día de la Liberación (Bevrijdingsdag, en 1945) y en Japón, Día de los niños (Kodomo no hi), fiesta que convenientemente se traslada al lunes. Así comprobamos que los japoneses al principio del mes de mayo tienen establecidos unos festivos sucesivos (desde 2005, el 4/mayo es Midori no hi, Día de la Naturaleza) como los que de modo constante los medios nos recordaron que estaban disfrutando en Madrid.

Copiando a Alemaña politicamente - Xosé A. Gaciño

Xosé A. Gaciño
En cuestión dunha semana (entre o 21 e o 25 de abril), os dous principais partidos españois lanzaron propostas importantes en materia electoral, tanto en canto ao voto cidadán como ao propio sistema interno dos partidos. Curiosamente, as tres propostas concretas postas a debate estes días están inspiradas na Constitución e na lexislación da República Federal Alemá. Tempo houbo para copiar ese modelo –no propio proceso constituínte español, que si copiou outros aspectos da Constitución alemá, como a moción de censura construtiva–, pero parece que se tivo que chegar a niveis críticos de desafección entre políticos e cidadáns para que nos partidos se empecen a estudar fórmulas que melloren a súa relación coa cidadanía.

Por unha parte, o PSOE, dentro do seu proceso de renovación da súa alternativa política, propón unha reforma do Senado, posibelmente unha das institucións (xunto coas deputacións provinciais) que os cidadáns perciben como máis inútiles. Constitucionalmente, está definida como cámara de representación territorial, pero apenas cumpre esa función e na práctica sirve fundamentalmente para retrasar o traballo lexislativo (en caso de diferenzas co Congreso, predomina a decisión da chamada “cámara baixa”).


Os socialistas barallan agora a incorporación do modelo alemán, que consiste en que os membros do Senado sexan designados polos gobernos autónomos e que teñan poder de veto na aprobación de leis que afecten directamente ás comunidades autónomas, sobre todo en materia de financiamento. Supón un cambio profundo, que ademais necesita unha reforma da Constitución (que contempla a elección de senadores por provincias e polos parlamentos autonómicos), polo que non ten moitas probabilidades de saír adiante. Pero deberían considerar que, a forza de frustrar calquera reforma, vai cobrando peso entre a opinión pública o criterio de que o Senado supón un gasto innecesario.


Tamén parece inspirarse en Alemaña a dirección do PSOE cando, despois de pasarse varios meses opoñéndose a que o PSdeG-PSOE elixa ao seu secretario xeral por votación directa de todos os seus militantes, de pronto decide propoñer que se incorpore á lei dos partidos políticos a obrigación de que todos os candidatos a cargos públicos sexan elixidos en eleccións primarias. O PS francés e o Partido Democrático italiano, entre outros, veñen utilizando ese método nos últimos anos. En España, tamén o contemplan en Esquerda Unida e en Unión Progreso e Democracia. Pero é que en Alemaña a lei obriga a todos os partidos a que elixan en primarias aos seus candidatos a cargos públicos (igual que lles obriga a celebrar congresos cada dous anos, con delegados elixidos polos militantes en votacións secretas, e a someterse a auditorías externas, dúas medidas que non estaría mal que tamén se copiasen).


Pero quizais a proposta más interesante sexa a que ven de lanzar o PP na Comunidade de Madrid: que un terzo dos 129 deputados autonómicos sexan elixidos en circunscricións uninominais por voto maioritario, e o resto co voto ás listas cerradas na circunscrición autonómica, completándose o reparto con criterios proporcionais. Desta maneira compaxinaríanse as vantaxes dunha certa relación directa entre os electores e o seu deputado de distrito coas vantaxes do sistema proporcional de recoller o máis axustadamente posíbel a diversidade política. Este sistema mixto é empregado en Alemaña nas eleccións xerais, combinándose ao 50 por cento o reparto maioritario e o proporcional.


En España a distorsión do sistema proporcional de votación constitúe unha das violacións máis flagrantes e sistemáticas da Constitución, permitindo aos dous principais partidos unha representación parlamentaria por enriba das súas posibilidades de voto, ao tempo que fai practicamente imposíbel a renovación de ofertas políticas. Introducir o sistema alemán nunha comunidade uniprovincial tería unha incidencia mínima, pero podería ter unha repercusión importante en eleccións xerais, combinando as eleccións uninominais en distritos provinciais (varios distritos en provincias máis poboadas) co reparto proporcional de restos no ámbito estatal (ou nos ámbitos autonómicos, como fan en Alemaña). Desa maneira, por exemplo, o PP non tería maioría absoluta no actual Congreso e formacións como EU e UPD terían unha representación realmente acorde co seu nivel de votos. Contaríamos cun parlamento vivo, ante o que o goberno non podería inhibirse tan facilmente como fai agora.