Enquisas para o escepticismo - Xosé A. Gaciño

Añadir leyenda

Entre as profesións, institucións e figuras varias que son sometidas á valoración dos cidadáns nas enquisas e sondaxes de opinión, non figuran as propias enquisas. Quedámonos así sen saber cál é o grao de fiabilidade que teñen entre a cidadanía (imaxinen a contradición de que unha enquisa mostrase que unha maioría de cidadáns non cren nesa sorte de medición da opinión pública: cómo interpretaríamos ese resultado dunha consulta na que non se cre?). En calquera caso, parece bastante xeneralizada unha certa postura de escepticismo ante os resultados de calquera enquisa, sobre todo cando non nos gustan.

No que non parece que haxa discrepancias de apreciación é con respecto á valoración moi negativa dos políticos que soen ofrecer. No último barómetro semestral, de decembro do 2012, que elabora Metroscopia para El País, os políticos en xeral ocupan o último posto na valoración (só o 9 por cento aproba a súa xestión), os partidos políticos o posto inmediatamente anterior (un 10 por cento de aprobación) e o parlamento (16 por cento) e o goberno (20 por cento) só algúns puntos máis, entre bancos (11 por cento) e bispos (16 por cento).

Contrastan estas valoracións negativas sobre políticos, parlamento e goberno –que os cidadáns poden cambiar cos seus votos–, coas valoracións positivas do rei (58 por cento de aceptación) e do príncipe (66 por cento), cargos hereditarios de pura representación, en momentos ademais nos que empezan a coñecerse na Casa Real algúns comportamentos nada exemplares (por empregar a terminoloxía do monarca). Parece como se os propios cidadáns (ou a maioría deles) non se fiasen dos seus criterios á hora de votar por uns ou outros políticos e preferisen unha autoridade fixa, fora do control democrático.

Ou –nunha lectura máis maliciosa– como se aos cidadáns lles caese mellor o gran figurante que non toma decisións e menosprezase aos que a propia cidadanía elixe para traballar na lexislación e goberno dos asuntos comúns. Certo que, con moita frecuencia, eses políticos elixidos decepcionan –mesmo traizoan– a confianza que os electores depositan neles, pero esa decepción, que parecen transmitir fielmente as enquisas, non se reflexa na mesma proporción nas votacións, que, para responder a ese estado de opinión, deberían rexistrar índices astronómicos de abstención.

Pode que, en realidade, as enquisas sexan menos fiábeis do que pensamos. O grupo máis valorado nese barómetro de Metroscopia é o dos científicos (94 por cento de aprobación). Se temos en conta os recursos que o goberno destina a salvar aos bancos (cuxa xestión aproba só o 11 por cento dos enquisados) e os recortes que aplica ao traballo dos científicos, non parece que as valoracións da opinión pública lle preocupen demasiado ao goberno, do que forma parte, como ministro de Educación e Cultura, un experto en enquisas, audiencias e estudos de mercado. El debe de saber os límites entre a fiabilidade e a manipulación neste negocio.