lunes, 26 de marzo de 2012

A esquerda resiste en Andalucía - José Luís Gómez

Primeiras eleccións parciais tras as xenerais nas que o PP obtivo maioría absoluta e novo éxito popular en Andalucía, pero con sabor a fracaso, e triunfo do PSOE en Asturias fronte a unha maioría da dereita que forman o PP e o partido de Cascos. A participación caeu en picado, da orde dun 12% en Andalucía, onde a abstención rozou o 40%, e de case un 9% en Asturias, sinais dun castigo da cidadanía á clase política, aínda que pode argumentarse que en Andalucía é a primeira vez desde 1996 que as súas eleccións deixan de coincidir coas xenerais, o que tiña un evidente efecto arrastre, e que en Asturias se tratou da terceira consulta ante as urnas en apenas dez meses, o que fai máis comprensible un certo cansazo electoral.

Coas enquisas esperábase un triunfo histórico do PP en Andalucía, que se entendería como un referendo ás súas duras medidas económicas, pero cos resultados na man isto non foi así. Van ter que empregarse máis fondo as empresas de sondaxes e o PP terá que fiar moi fino á hora de xestionar unha crise capaz de levar por diante a máis dun goberno.

En Andalucía, onde se elixiu unha cámara autonómica con 109 deputados, o PP obtivo 50 escanos -a cinco da maioría absoluta-, o PSOE 47 e EU 12. Cambio insuficiente, xa que logo, para o PP, que mellora fronte a 2008, cando a lista encabezada por Manuel Chaves obtivera maioría absoluta con 56 deputados. Agora, o seu sucesor e candidato, José Antonio Griñán, terá que pactar con EU para seguir na presidencia da Xunta. Cunha taxa de paro do 31,23%, os seus 6.404.623 electores chamados ás urnas castigaron ao PSOE pero non o suficiente como para que se vaian á Oposición. En definitiva, en contra do que aventuraron as enquisas, o vasto capital político que acumula o PP de Rajoy non se estenderá á Junta de Andalucía, o principal activo institucional que conserva o PSOE en España. Tras estas novenas eleccións autonómicas na comunidade máis poboada do país, o presidente do PP andaluz, Javier Arenas, logrou ao cabo unha vitoria con sabor amargo, insuficiente para dar un envorco histórico nunha autonomía gobernada desde fai 30 anos polos socialistas, que quizá xa se aproveitaron das impopulares medidas do Goberno liberal-conservador de Rajoy. Foi o cuarto revés de Arenas na súa terra.

En Asturias gañou o PSOE con 16 escanos pero, esencialmente, dirimiuse unha pelexa de familia no seo da dereita. Agora, a esquerda -PSOE e EU- pode beneficiarse diso, se o PP (10 deputados) non alcanza un pacto co Foro de Álvarez-Cascos (13 deputados). O deputado de UPyD non será finalmente decisivo, salvo que os votos da emigración den un escano máis ao PSOE, co cal UPyD sería o árbitro entre a esquerda e a dereita. Foron unhas eleccións importantes, en busca dun goberno estable, aínda que sen a transcendencia nacional das andaluzas. Os asturianos, que concorreron ás urnas por terceira vez en apenas dez meses, teñen por diante unha lexislatura de tres anos, xa que o Principado volverá celebrar eleccións, xunto co resto das comunidades de réxime común, na primavera de 2015.

Consecuencias para a política española destes resultados que decidiron un millón de asturianos e seis millóns e medio de andaluces? O primeiro pasa por saber se o programa de reformas neoliberais do PP -unhas xa esbozadas e outras non desveladas- tamén inclúe a do propio Estado das autonomías, cuxa situación financeira será difícil manter sen cambios. En segundo lugar, á esquerda ábreselle marxe para actuar conxuntamente, xa que a diferenza do sucedido en Estremadura, nestas eleccións, tanto en Andalucía como en Asturias, EU está polo labor de formar alianzas de progreso. Parece probable, case seguro, un goberno de esquerdas en Andalucía, aínda que o tópico de que a reconquista empezaría en Asturias para o PSOE queda de momento no aire, mentres Cascos e o PP están obrigados a pactar se queren desbloquear a gobernabilidade do Principado.