A crise, na casa e na escola - José Luis Gómez

José Luis Gómez

A crise acentúa os conflitos entre pais e fillos, á súa vez relacionados coas tensións entre profesores e alumnos, sen que estean sequera claras cales deben ser as posicións de pais e docentes ante estoutra gran crise social. Parece evidente que pais e mestres deberían complementarse, pero a realidade indica que uns e outros manexan estes conflitos como arma arreboladiza: os pais 'confían' en exceso nos profesores e estes botan de menos a colaboración dos pais e, cando menos, que en caso de conflito chamen a atención aos seus fillos. Non resulta fácil atopar o punto de equilibrio, mentres afloran problemas e conflitos como o diñeiro que se debe dar aos fillos, os horarios de volta a casa, os estudos e a colaboración nas tarefas domésticas.

Dos pais espérase que poidan impor límites á impulsividad dos fillos, que adoitan demandar satisfacción inmediata, e dos profesores agárdase que poidan impor normas de convivencia nos seus colexios. A realidade pouco ten que ver con tan bos desexos, e de todos son coñecidos casos de fortes tensións tanto no ámbito familiar como escolar. Do tema fálase quizá máis agora, porque a crise enrarece o ambiente, pero non é nada novo. Fai xa anos, un informe realizado pola Fundación de Axuda á Drogadicción (FAD), baseado nunha enquisa a 1.000 familias con fillos entre os 14 e os 20 anos, concluía ao fío destas tensións e conflitos entre pais e fillos que un terzo dos pais con fillos adolescentes sentía que non educaba ben ou que non sabía facelo. Un 40% recoñecía non manexar ben os conflitos de convivencia e un de cada cinco pais afirmaba sentirse desbordado, principalmente polas esixencias económicas dos seus fillos. Este problema, agudizado pola crise, dá pé agora a que psicólogas como Anabel Gutiérrez expoñan cortar polo san: "Vimos dunha época na que todo era gastar e gastar, e agora hai que aprender a recortar". En realidade, as cousas aínda poden empeorar e xa hai enquisas que mostran o desconcerto dos mozos ante o seu futuro. Un recente estudo sobre o horizonte social e político da mocidade española, do Grupo de Estudo sobre Tendencias Sociais, constata que por primeira vez son máis os fillos que pensan que vivirán peor que os seus pais.

A solución que expón os pais para evitar a súa propia desorientación, lonxe de buscar unha maior comunicación cos seus fillos, pasa por pedir aos profesores que eduquen mellor (59,6%) e aos medios de comunicación que sexan máis educativos (49,2%). Pero falta autocrítica. O psiquiatra Eusebio Megías, coordinador do estudo da FAD, xa alertou fai tempo de algo que segue vixente: a maior implicación que os pais solicitan aos profesores tradúcese nunha delegación de responsabilidades, coma se sentíndose desbordados polas esixencias solicitasen ser substituídos polos mestres.