Durante a campaña electoral, o hoxe presidente, prometeu brindarnos no seu labor de goberno a felicidade. As campañas electorais son espazos propicios para que se nos ofrezan todo tipo de mercadorías, incluso a felicidade. Claro que tamén son tempos ventosos que arrastran as promesas como follas de árbore caída.
Ese xigante que xa non está durmido, Brasil, país tan amante da felicidade que desborda mesmo entre quenes terían menor razón para sentila, foi o primeiro en sancionar na súa Constitución o dereito dos cidadáns a ser felices. Cristovao Buarque, autor de interesantes reflexións sobre materia económica e socioloxía, ministro de educación no goberno de Lula, senador e gobernador do Distrito Federal de Brasília foi o pai da idea. Quizais nela subxace a vontade de dar rango constitucional ao dereito non só a ser felices, senón ao deber moral de encamiñar a nosa vida por un carreiro que nos depare as satisfaccións que corresponden a persoas que estímanse intelixentes, sensibles e sociables.
Os pioneiros do constitucionalismo hispano en 1812, ao redactar a bicentenaria “Pepa” no seu artigo 13, non dubidaron en proclamar, quizais con certa candidez, que “o obxecto do Goberno é a felicidade da Nación”. A Declaración de Dereitos do Home e do Cidadán en 1789, aludía no seu preámbulo á felicidade como obxecto do Goberno da Nación: “considerando que a ignorancia, o esquecemento ou o desprezo dos dereitos do Home son as únicas causas das calamidades públicas e da corrupción dos Gobernos”…”principios sinxelos e incontestables, poidan tender sempre a manter a Constitución e a felicidade de todos”.
Un referente do constitucionalismo universal, a Constitución dos EEUU, no seu prefacio derivado da Declaración de Dereitos de Virxinia de 1776, é categórica: “Todos os homes son, por natureza, igualmente libres e independentes, e teñen certos dereitos inherentes dos que non poden privar ou desposuír á súa posteridade por ningunha especie de contrato, cando se incorporan á sociedade; a saber, o goce da vida e da liberdade, os medios de adquirir e posuír a propiedade e perseguir e obter a felicidade”.
Trescentos anos antes de Cristo un perspicaz Aristóteles avisaba que “ao longo da vida só hai migallas de ledicias que se desfán como pompas de xabón”. Na España actual, a felicidade sería non sentirnos permanentemente reféns da depresión colectiva que angustia e abarca a todos os sectores sociais. O Sr. Presidente que prometía devolvernos o dereito a felicidade, debería saber que esta, prioritariamente, conséguese garantindo desde as administracións públicas aqueles dereitos que son esenciais para a calidade de vida cidadá, por certo froito de grandes conquistas históricas. Unha felicidade colectiva que se basea en acceder a dereitos como educación, sanidade, vivenda, traballo, acceso á cultura, a atención a dependentes, á infancia, etc. Nestes tempos de crise, nos que cabria parafrasear a Madame Roland en 1793, “OH austeridade, cantos crimes coméntense no teu nome”, os todopoderosos representantes do Becerro de Ouro desfalcan sen pudor desde os seus ángulos escuros, tamén os dereitos sociais, arrasando sen ruborizo a felicidade colectiva entendida como calidade de vida.
A felicidade non se logra con grandes golpes de sorte, que poucas veces suceden, senón con cousas menores que ocorren todos os días. Así o entendía a Asemblea Xeral da ONU cando aprobou que a procura da felicidade é un obxectivo humano fundamental, convidando os Estados membros a promover políticas públicas que inclúan a importancia da felicidade e o benestar xeral.
O controvertido Óscar Wilde afirmaba que existen dúas maneiras de ser feliz nesta vida. Unha é facerse o idiota. Outra, selo. Esqueceu unha terceira circunstancia. Converternos permanentemente en idiotas. Algo no que xurdiron auténticos expertos.
