miércoles, 8 de febrero de 2012

Bicentenario do nacemento de Charles Dickens

Charles Dickens
(Leer en castellano)
En 1812, o sete de febreiro nace en Portsmouth Charles Dickens. O seu pai é un funcionario da Pagadoría da Armada. Dous anos máis tarde trasládanse  a Londres e posteriormente a Kent.  Os seus periplos son unha constante fuga diante do acoso das débedas xeradas polo desbaldidor cabeza de familia. Dickens non recibiu ningunha educación ata a idade de nove anos, reproche que fanlle os seus críticos, ao considerar a súa formación, autodidacta en exceso. Posteriormente baixo tutéla de William  Gile, un graduado en Oxford foi moldeando a súa formación. Foi un ávido lector con particular  afección polas novelas picarescas e de aventuras. O seu autor predilecto parece que foi Henry Fielding. En 1823, vivía coa súa familia en Londres, no barrio de Camden Town, entón un dos barrios máis pobres da capital británica. A súa descrición da infancia a compendia nun queixume: “un neno moi pequeno e non especialmente coidado”. Na súa mirada compadecida de si mesmo inclúe a súa memoria fotográfica de persoas e eventos, que contribúo a axudarlle a trasladar a realidade á ficción.

A súa vida transfórmase  cando o seu pai é encarcerado por débedas ingresando na prisión de debedores de Marshalsea. A familia trasladouse a vivir co Dickens pai ao cárcere, ao amparo da lei que establecía que o moroso podía compartir a cela coa familia. O neno  Charles é acolleito nunha casa de Little College Street, rexentada pola Señora Roylance, visitando ao pai na prisión os domingos.

Comezou a traballar aos doce anos. Unha xornada de 10 horas diarias en “Warren's boot-blacking factory”, unha fábrica de betume para calzado, situada preto da actual estación de Charing Cross. Pega etiquetas nos botes de betume en troques duns escasos chelines semanales. Con iso paga o seu hospedaxe e contribúe á economía da familia que compartía o encarceramento co pai.

A súa situación non mellora ata que tras ser liberado da prisión o pai reciben a herdanza da avoa materna, contorna a 250 libras. Pese a iso a nai non retiraría ao neno da fábrica durante bastante tempo. É algo que o pequeno Dickens non esquecerá doadamente. Todas estas vivencias marcan a súa produción literaria. Nas páxinas que escribe asoma a súa denuncia sobre as atroces condicións sociais e laborais a que está sometida a clase obreira londiniense. Na súa novela “David Copperfield”, conceptuada como a máis autobiográfica, escribiu: “Eu non recibía ningún consello, ningún apoio, ningún estimulante, ningún consolo, ningunha asistencia de ningún tipo, de ninguén que me puidese recordar. ¡Canto desexaba ir ao ceo!”.

As novelas de Dickens son, entre outras cousas, traballos de crítica social. El era un feroz fustrigador da penuria e do clasismo opresivo imperante na sociedade vitoriana. A través dos seus traballos, Dickens mantiña unha empatía polas clases desfavorecidas e un escepticismo cara a familia burguesa. A segunda novela de Dickens foi “Oliver Twist aparecida en 1839”. “A casa abatida” e “A pequena Dorrit” son un alegato critico crítico cara ao aparello burocrático vitoriano: os interminables litixios da corte da Chancelaría que destrúen as vidas das persoas en “A casa abatida” e o ataque dobre en “A pequena Dorrit” coa patente inoperancia e corrupción das oficinas e coa irregular especulación dos mercados. As escenas de “A  Casa abatida”, de seu son reflexos da súa propia familia enviada á prisión por pobreza, un tema común en moitos dos seus libros. O detalle da vida na prisión de Marshalea en “A pequena Dorrit” é a experiencia vivida por Dickens naquela institución.

A influencia de Dickens esta presente hoxe en moitos autores. É o caso de Ane  Rice, Jhon Irving ou Tom Wolfe que mostran no seu traballo conexións directas coa súa obra. O humorista norteamericano James Finn Graner  escribiu unha versión “politicamente correcta” de “Un conto de Nadal”. Charles Dickens mantense hoxe como un brillante innovador e algunhas veces defectuoso novelista cuxas historias e personaxes convertéronse non só en arquetipos literarios senón tamén en parte da imaxinación pública.

Karl Marx, coetáneo e veciño de Dickens, enxalzaría ao autor de “Canción de Nadal”: “proclamou máis verdades de calado social e político que todos os discursos de profesionais da política, axitadores e moralistas xuntos”.