 |
| Xosé A. Gaciño |
Despois das súas
conversacións sobre o futuro, que inauguraran o adestrador Josep Guardiola e o
cineasta Fernando Trueba, as mensaxes publicitarias do Banco Sabadell –envoltas
desde entón nunha certa imaxe de seriedade intelectual– pregúntanse estes días
cánto imos vivir e reproducen fragmentos dun ciclo de conferencias impartido
por médicos e investigadores científicos de prestixio que coinciden nas súas expectativas
optimistas respecto á ampliación das esperanzas de vida da humanidade.
Naturalmente, o
optimismo dos conferenciantes parte dos grandes avances presentes e previsíbeis
no tratamento de enfermidades, sobre todo pola vía da rexeneración e reposición
de órganos a partir das células nai, unha liña de investigación que abre un
enorme espazo de posibilidades de curación de doenzas hoxe consideradas
incurábeis e de corrección de determinados desgastes causados polo
envellecemento. Desde a actual media de idade en torno aos oitenta anos (nos
países desenvolvidos, claro), o tope pode situarse nos cento vinte anos, pero
un dos expertos aventúrase a prolongalo vinte ou trinta anos máis en canto sexa
posíbel obter “pezas de recambio” do propio organismo de cadaquén. Por suposto,
non só falan de vivir máis senón de vivir mellor (que é cando o banco aproveita
para ofrecer os seus plans personalizados de futuro, que non todo vai ser
divulgación científica).
Perspectivas
optimistas, como de ciencia ficción a punto de cumprirse, pero previsibelmente moi
limitadas na súa aplicación. Limitadas, primeiro, aos países desenvolvidos: no
2007 non chegaba ao vinte por cento da poboación mundial o número de habitantes
dos países onde a media de idade estaba en torno aos oitenta anos e,
naturalmente, non toda a poboación deses países gozaba do mesmo índice de
lonxevidade. E limitadas, en segundo termo, pola cobertura sanitaria nos
diferentes países e nos diversos estratos sociais en cada país. Por falar só da
asistencia sanitaria: as limitacións medran a medida que se teñen en conta
outros factores (hixiene, alimentación, accidentes laborais e de todo tipo… )
que aumentan os índices de desigualdade.
Nestas
perspectivas optimistas parecen crer profundamente, por exemplo, os
inspiradores da reforma do sistema de pensións en España, que estableceron un ritmo
de prolongación da vida laboral, en función dun calendario sorprendentemente
preciso sobre a progresión implacábel das esperanzas de vida nas próximas
décadas. O goberno aceptou o calendario que retrasa a incorporación dos
traballadores á categoría de pensionistas, recortando así por diante o tempo no
que se cobra a pensión, á vez que intenta recortar o tempo de cobro tamén por
detrás coa contención das retribucións moi por debaixo de calquera previsión de
inflación (co que iso vai representar de deterioro na calidade de vida dos
pensionistas).
Recortes nas
pensións e nos salarios en xeral, recortes en sanidade con todo tipo de pagos
suplementarios e recortes nas dotacións para asistencia a persoas dependentes,
entre outros recortes destinados a alixeirar o gasto público en partidas
sociais (para que non falte nunca o diñeiro para axudas aos banqueiros
incompetentes e irresponsábeis), son maneiras indirectas de recortar as
esperanzas de vida da maioría. Sen esquecer que a investigación científica
pública (incluída a biomédica) é outro dos apartados orzamentarios máis recortados,
nun país no que a iniciativa privada non se distingue precisamente polo seu
apoio á ciencia.
Claro que sempre
haberá clínicas en Estados Unidos (privadas, naturalmente, que ate Obama tivo
que aplazar a súa democratización da sanidade) para o tratamento rexenerativo
dos corpos privilexiados de calquera parte do mundo. Vivir máis, vivir mellor,
pero só ao alcance dos que xa viven máis e mellor.
